In 2016 wordt in Nederland meer geïnvesteerd in collectieve zonne-energie dan in alle voorgaande jaren bij elkaar. Eind 2016 zal de totale markt 20 miljoen euro bedragen. Op moment van schrijven zijn er 8.500 investeringen gedaan in 72.500 zonnepanelen bij 165 collectieve zonne-energieprojecten, waarbij huishoudens gezamenlijk een ander dak vol leggen met zonnepanelen om zo ook te profiteren van zonne-energie. Tot eind 2015 was er in totaal 9 miljoen euro in collectieve zonne-energieprojecten gestoken door consumenten. De versnelling vindt op velen manieren plaats, er worden sneller en meer projecten gefinancierd via crowdfunding, daarbij zijn de projecten groter in omvang.
Zelf duurzame stroom opwekken
Zonne-energie wordt voor steeds meer consumenten een belangrijk middel om de eigen stroomrekening te verlagen. 400.000 huishoudens in Nederland hebben zonnepanelen op het eigen huis, maar voor de helft van de huishoudens is dat niet mogelijk in Nederland. Deze daklozen kunnen zonne-energie krijgen via zonnepanelen van een ander dak. Het rendement daarop is, naast zorgen voor meer duurzame energie in Nederland, ook direct in harde euro’s een voordeel ten opzichte van de huidige spaarrentes en daarom sterk stijgende in populariteit.
Locaties zonne-energie van een ander dak
De 165 zonne-energieprojecten in Nederland zijn onevenredig verdeeld over de provincies in Nederland, met veel zonne-energieprojecten in Gelderland en Noord-Holland, voornamelijk door de beschikbaarheid van extra lokale subsidies of veel hoogbouw.
Bron: bit.ly/collectievezon – locaties van alle collectieve zonne-energieprojecten in Nederland onderverdeelt in groter en kleiner dan 100.000 euro.
Alle collectieve zonne-energieprojecten zijn goed voor meer dan 72.500 zonnepanelen. Deze collectieve zonnepanelen leveren genoeg zonnestroom in een jaar om bijvoorbeeld de gehele gemeente Urk* van zonnestroom te voorzien. En dit is pas het begin want er zijn steeds meer aanbieders die willen zorgen voor meer collectieve zonnestroom in Nederland.
In de spotlight van de VN
De Verenigde Naties heeft nu extra aandacht gevestigd op collectieve zonne-energie door het Nederlandse initiatief ZonnepanelenDelen te waarderen met de United Nations Momentum for Change’s 2016 Lighthouse activity award. ZonnepanelenDelen, de marktleider in Nederland voor zonne-energie op een ander dak, mag zichzelf presenteren op de volgende VN-klimaatconferentie in Marrakesh (COP22). Internationaal gezien loopt Nederland voorop met het crowdfunden van zonne-energie. Nadat Trillion fund en Solar Mosaic in respectievelijk Verenigd Koninkrijk en Verenigde Staten de markt hebben opengebroken. Ondertussen heeft Vlaams minister van Energie Bart Tommelein ook het idee gevat om voor België het ook mogelijk te maken via zonnedelen te investeren in zonne-energie op een dak ergens anders.
Grote groei ligt voor ons
Vanuit de eerste collectieve zonprojecten in 2011 zijn er nu meer en meer projecten gelanceerd. 62 procent van de collectieve zonnepanelen worden gerealiseerd met een SDE+ subsidie, waarmee duurzame energieprojecten ondersteuning krijgen vanuit de overheid voor de productie van duurzame stroom. Deze subsidie kan op twee momenten in het jaar worden aangevraagd en daarbij is, van de 3.354 aanvragen voor zonne-energie in de voorjaarsronde, 84 procent niet gehonoreerd. De verwachting is dat in de najaarsronde van de subsidie aanvraag er meer zonne-energieprojecten een SDE+ beschikking zullen krijgen en dit ook voor een verdere versnelling van collectieve zonne-energie gaat zorgen in 2017.
Overheid tegenstrijdig
Opvallend is de rol van de overheid in de groei van de markt. Via de verbeterde postcoderoos heeft zij willen trachten het gemakkelijker te maken om lokaal duurzame energie af te nemen, maar de regeling is complex en deelnemers dienen veelal over te stappen van energieleverancier voor de looptijd van het project.
Belangrijkste tegenstrijdigheid is dat postcoderoos projecten eigen vermogen (kapitaalsparticipaties) ophalen en daardoor onder streng AFM-beleid vallen wat veel extra kosten met zich meebrengt. Opmerkelijk is dat dit voor veel projecten nog een ‘blinde vlek’ is en er niet altijd op juiste wijze lijkt te worden omgegaan met de verplichte regelgeving. Het zou daarom goed zijn als de AFM deze doelgroep pro-actiever informeert en duidelijkere richtlijnen opstelt.
Crowdfundingplatformen
Er zijn steeds meer organisaties die crowdfunding diensten verlenen voor zonne-energie ‘van een ander dak’. Nadat er al gespecialiseerde open crowdfunding platformen waren hebben verschillende energieleveranciers eigen initiatieven opgezet, deze initiatieven zijn tot op heden zeer bescheiden. Van de investeringen in collectieve zonne-energieprojecten via crowdfunding platformen verloopt 60% via ZonnepanelenDelen.
Alle data van de collectieve zonne-energieprojecten is te zien in dit open source document op bit.ly/collectievezon
*uitgaande van 225 kWh per zonnepaneel en 3000 kWh per huishouden – bronnen MilieuCentraal en CBS).