Het wordt pijnlijk duidelijk in wat voor moeilijke situatie we zitten op energie diplomatiek vlak in Europa. Kortweg: we betalen de agressor van de oorlog in Oekraïne op dit moment, omdat we zonder deze fossiele energie onze eigen economie om zeep helpen. Wat kunnen we doen om te zorgen dat we niet langer afhankelijk zijn van Russisch gas van Poetin? Het eerlijke antwoord: Op de korte termijn niet veel. Op de lange termijn genoeg.
De energietransitie naar duurzame bronnen is hard nodig om klimaatverandering tegen te gaan. De energietransitie is ook een ‘tool’ om niet afhankelijk te zijn van staten die het niet zo nauw nemen met mensenrechten. Zoals we het al in onze white paper ‘investeren in zonne-energie’ hebben staan;
Door de grondstoffenpositie van bijvoorbeeld Rusland, Verenigde Arabische Emiraten en Saudi-Arabië zijn wij sterk afhankelijk van staten die vaak maling hebben aan mensenrechten en aan de vele sancties van de Verenigde Naties. Door onze energieafhankelijkheid kunnen we daar nu slecht tegen optreden.
Dat terwijl we de technologie hebben om invulling te geven aan een schoon energiesysteem. Zonne-energie werkt, windenergie werkt, geothermie werkt en waterkracht werkt. Opslag wordt steeds beter betaalbaar. We kunnen over op deze duurzame middelen. We moeten er dan wel voor kiezen.
Status quo
Want pijnlijk duidelijk is, is dat we op de korte en middellange termijn nog zeer afhankelijk zijn van onder andere Rusland voor de fossiele brandstoffen. Er zijn natuurlijk ook democratische landen met fossiele energie voorraden zoals Noorwegen en de Verenigde Staten, maar deze zitten volgens kenners al op, of dicht bij hun maximum aan productie.
Actieplan versnellen
De wederzijdse afhankelijkheid (Rusland van geld, Europa van olie & gas) houdt de huidige samenwerking nog in stand. Deze oorlog en de daaropvolgende diplomatieke crisis laat Europa zich verenigen om de benodigde stappen van de energietransitie nu veel sneller te zetten. Het belangrijkste en snelste is simpelweg energiebesparing. Daar moet nu alle aandacht op komen. Daarnaast moeten we de energie die we gebruiken zo snel mogelijk duurzaam opwekken.
Russisch gas vervangen
De cijferaar van de Nederlandse energietransitie, Martien Visser, toont al aan wat nodig is om de 6 miljard m3 gas die Rusland jaarlijks levert aan Nederland te vervangen met duurzame energie technologieën.
125 km2 aan zonnepanelen dus voor alleen het Russisch gas. Dat zijn ongeveer 35 miljoen zonnepanelen. Dat getal is weer bijna gelijk aan het vermogen van zonne-energieprojecten dat reeds (SDE)-subsidie heeft verkregen van de Nederlandse overheid.
Alleen is dat niet morgen geïnstalleerd. En ook niet overmorgen. Maar dit volume zit dus al wel in de pijplijn van Nederlandse zon-PV projecten. Hetzelfde geldt voor wind- en geothermie projecten in Nederland. Er zit veel in de pijplijn maar dat kan niet zomaar op de korte termijn gerealiseerd worden, daar gaat simpelweg jaren overheen.
Complex energiesysteem
De berekening van Martien Visser is op jaarbasis van energieproductie, want we weten ook dat een energiesysteem gebaseerd op wind en zon heel veel flexibiliteit nodig heeft en een stroomnetwerk dat het aan kan. Daar zijn we momenteel nog niet.
Op maandag 28 februari lanceerde het IPCC het laatste rapport: Klimaatverandering is verder bevestigd en we redden het niet met klimaatadaptatie. (Zie ook het artikel van de NOS over het rapport.)
We hebben alle soorten duurzame energie (wind, geothermie, water, biomassa) nodig én mega besparingen op het energieverbruik.
Never waste a crisis
De energietransitie was al een gigantische uitdaging. Deze verder versnellen maakt dat nog uitdagender. Dat moet echter wel. Willen we ‘Parijs halen’ en veel harder kunnen optreden tegen Rusland (en soortgelijke landen.)
Achteroverleunen kan niet meer. Zo snel mogelijk handelen was nog nooit zo belangrijk.
