Meer focus op SDE-subsidie voor zonne-energieprojecten
Het doel is om schone en goedkope energie te produceren ter ondersteuning van de Nederlandse economie. Zonne-energie speelt hierin een cruciale rol. Momenteel bedraagt het geïnstalleerde vermogen aan zonne-energie in Nederland ongeveer 25 GW. Volgens Netbeheer Nederland zal dit op de lange termijn (2050) doorgroeien naar 100 tot 183 GW. Dit is minimaal nodig om over te schakelen naar een volledig schoon energiesysteem zonder uitstoot, waarbij ook de gebouwde omgeving, mobiliteit en industrie zoveel mogelijk geëlektrificeerd zijn. De 9 GWp aan openstaande SDE-subsidies voor Zon-PV geeft vertrouwen voor de komende jaren.
Sinds onze vorige blog over de zonne-energiemarkt in 2020 is er veel veranderd. Tijd om opnieuw te kijken naar de situatie op de Nederlandse energiemarkt.
Samenvattend:
- De Nederlandse overheid en de EU hebben duidelijke klimaatdoelstellingen.
- Grote zonne-energieprojecten met SDE-subsidie in de pijplijn hebben zekerheid over inkomsten en worden de komende jaren gerealiseerd.
- Het financieel rendement van grote zonne-energieprojecten komt steeds dichter bij dat van ‘zonnepanelen op eigen dak’.
- Zonnepanelen voor eigen verbruik blijven rendabel voor kleinverbruikersaansluitingen.
- Zon-PV is zo goedkoop geworden dat andere zaken steeds belangrijker worden in de businesscase.
- De markt voor energieopslag breekt open, met de beste businesscases voor de eerste toetreders.
- Energieprijzen blijven hoog.
Goed om te realiseren:
De voorgenomen wijzigingen vanuit de politiek hebben geen impact op de huidige projecten bij ZonnepanelenDelen, aangezien deze gebruik maken van de SDE- of SCE-subsidie (en niet van de salderingsregeling). Ook eventuele andere wijzigingen met betrekking tot deze subsidies hebben geen impact op de huidige projecten. De projecten hebben al subsidie toegewezen gekregen voor 15 jaar, dit kan niet tussentijds worden stopgezet.
Klimaat- en energiedoelstellingen voor de (middel)lange termijn
De steeds verder oplopende Keeling-curve (een grafiek die de concentratie van CO₂ in de atmosfeer weergeeft) en de daaruit voortvloeiende temperatuurstijgingen zorgen voor een steeds grotere urgentie. Na het ‘Parijs-akkoord’ hebben zowel de nationale als de Europese politiek hun doelstellingen voor duurzame energie aangescherpt.
Zoals Solarmagazine schrijft: ‘Volgens de netbeheerders zal Nederland in 2050 over 100 tot 183 gigawattpiek aan geïnstalleerde zonnepanelen beschikken. Dit is een forse stijging ten opzichte van de eerdere verwachting van 38 tot 125 gigawattpiek in 2050 die de netbeheerders drie jaar geleden hadden.’
Klimaatdoelen
De doelstellingen op het gebied van klimaat zijn.
voor 2030:
- Nederland heeft zich gecommitteerd aan de Europese doelstelling om in 2030 minimaal 55% minder broeikasgassen uit te stoten ten opzichte van 1990.
voor 2050:
- De Klimaatwet stelt een doel van 95% CO2-reductie in 2050 ten opzichte van 1990.
- De Europese Unie wil in 2050 klimaatneutraal zijn, wat betekent dat er netto geen broeikasgassen meer worden uitgestoten.
Dit benadrukt dat we nog een lange weg te gaan hebben: momenteel is slechts 20% van de geproduceerde energie in Nederland duurzaam. Dit moet richting 100% om niet te veel te moeten vertrouwen op CO2-opslagprojecten, die sowieso een laatste redmiddel zijn en beperkt van omvang.
Dat betekent vooral heel veel elektrificeren van gebouwde omgeving, mobiliteit en industrie. Dat zorgt voor een groeiende elektriciteitsvraag in Nederland van de huidige 120 TWh naar ongeveer 250 TWh in 2050. Dit zijn de verwachtingen van die groei ondanks de huidige netcongestie uitdagingen op het elektriciteitsnet.
Nederlandse zonne-energiemarkt
De groei van de Nederlandse zon-PV (Photo Voltaic) markt is iets gedaald in 2023, maar blijft op een zeer hoog niveau.
Het is goed om te realiseren dat er niet één zonne-energiemarkt bestaat. De markt kan op verschillende manieren worden ingedeeld, bijvoorbeeld op basis van de locatie van het zonnepanelen systeem:
- Woningen
- Zakelijke zonnedaken bij het MKB
- Grootschalig (Utility scale)
https://x.com/BM_Visser/status/1801509123789291566
Of op basis van de beschikbare stimuleringsmaatregelen vanuit de overheid, verdeeld in drie regelingen (met de voorlopers daarvan):
- Salderingsregeling (regeling verlaagd tarief)
- SDE++ subsidie
- SCE-subsidie
Ongeveer de helft van het geïnstalleerde vermogen aan zonne-energie is te danken aan de SDE-subsidie. Eenmaal verkregen biedt deze subsidie 15 jaar lang zekerheid over de inkomsten, zolang er groene stroom wordt geproduceerd. Het totale volume aan SDE-projecten dat nog gerealiseerd kan worden, bedraagt bijna 6 GWp, met daarbovenop de SDE-ronde van 2023 van 3,1 GWp, wat samen 9,1 GWp aan zonne-energieprojecten maakt. De overheid heeft aangekondigd in 2024 115 miljard euro beschikbaar te stellen voor verdere verduurzaming via de nieuwe SDE-ronde, waaronder zon-PV.
Bijna alle projecten op het investeringsplatform van ZonnepanelenDelen maken gebruik van de SDE-subsidie (of soortgelijke SCE-subsidie).
We zien dat de politieke onzekerheid van de salderingsregeling veel onrust geeft. Echter voor de grote projecten met SDE of SCE-subsidie is dat niet zo; is de subsidie eenmaal verkregen heb je 15 jaar lang zekerheid over de inkomsten zolang je zelf groene stroom produceert. Daarop valt ook goed te financieren.
Aanpassingen stimuleringsregelingen zonne-energie
Zonne-energie in bijna alle vormen wordt ondersteund door de overheid. (net zoals overigens bijna alle andere vormen van energie).
Echter, de voorwaarden voor de verschillende regelingen worden continu geëvalueerd om het budget zo effectief mogelijk in te zetten.
Voor grotere SDE-projecten betekent dit onder andere dat men maximaal 50% van de aansluitcapaciteit kan leveren aan het stroomnet, en dat er capaciteit moet zijn om de opgewekte stroom aan het net te leveren. Zonder bevestiging van de netbeheerder kan geen SDE-subsidie worden aangevraagd.
Voor kleinverbruikersaansluitingen (huishoudens en klein MKB) wordt waarschijnlijk de salderingsregeling aangepast, omdat deze geen prikkel geeft om opwek en verbruik van elektriciteit op elkaar af te stemmen.
Grote zonne-energieprojecten gunstiger
Door de veranderingen in de markt zijn de projecten op ZonnepanelenDelen relatief veel gunstiger geworden. De zekerheid van de SDE-inkomsten, de hogere kapitaalsmarktrente en de langere terugverdientijd van zonnepanelen op eigen woningen maken het financiële aanbod van zakelijke zonne-energieprojecten steeds aantrekkelijker.
Ook bij de projectfinancieringen op ZonnepanelenDelen zijn de investeringen in de obligaties na 8 tot 9 jaar terugverdiend. Daar komt nog bij dat de zekerheid over de inkomsten veel hoger liggen bij een SDE-project. Terwijl je met deze projecten onbeperkt kunt investeren in de verduurzaming van het energiesysteem.
Elk geschikte plek benutten voor opwek zonne-energie
Ondanks het mogelijk afschaffen van de salderingsregeling voor kleinverbruikaansluitingen blijft het voor ieder die de mogelijkheid heeft interessant om zonne-energie op te wekken. Dat is vooral zo, als het eigen elektriciteitsverbruik wordt afgedekt en direct wordt verbruikt. Immers bestaat een groot deel van de uiteindelijke prijs van elektriciteit uit belastingen en netwerkheffingen. Als je deze kosten vermijdt scheelt dat zeer veel.
Zonne-energie opstellingen meer waarde gedreven
Een logisch gevolg van de groei van zonne-energie is dat opstellingen van de zon-PV installaties veranderen. Eerst van optimaal zuid opstelling naar oost/west. Een volgende beweging dat zonnepanelen meer verticaal geplaatst worden. Dat gebeurt op gevels of zelfs verticaal op land of water. Dan wordt er stroom opgewekt op de randen van de dag waar meer waarde zit.
Ook een grote innovatie in de zonne-energiebranche: de uitknop. Net zoals alle andere energiebronnen is het soms niet handig om te produceren. Geen probleem.
Het gaat niet meer alleen om de hoeveelheid groene stroom. Het gaat om de waarde die uit het systeem gehaald kan worden. Als die negatief is, zet je deze uit. Simpel.
Energieopslag: het nieuwe normaal bij grootschalige zon-PV projecten
Door de grotere fluctuaties en de dalende prijzen voor energieopslagprojecten zien we dat bij steeds meer zonne-energieprojecten energieopslag wordt toegevoegd. Dit gebeurt zowel bij nieuwe als bij bestaande grootschalige zonne-energieprojecten.
Elektriciteitsprijzen op hoger niveau dan voorheen
De hogere elektriciteitsprijzen zijn duidelijk merkbaar sinds de Russische inval in Oekraïne. Waar Nederlandse elektriciteitsprijzen op de groothandelsmarkt in 2020 rond de 4 eurocent per kWh lagen, liggen deze nu tussen 8,5 en 7,8 eurocent per kWh op de 1- tot 5-jaar forward ENDEX-markten. Onder andere de hoge inflatie en de continue spanning op geopolitiek vlak lijken ervoor te zorgen dat we nu een hogere basisprijs hebben.
Conclusie: Investeren in zonne-energie (en energieopslag) blijft hard nodig
De SDE-markt blijft de groei van de zonne-energiemarkt stimuleren. Door de kracht van zonne-energie, die steeds beter en goedkoper wordt, kan geen enkel kabinet om zonne-energie heen.
Zonne-energie is een belangrijke schakel voor Nederland om tot een volledig duurzaam energiesysteem te komen. Deze zekerheid zorgt ervoor dat de Nederlandse zonne-energiemarkt hard blijft groeien. Investeren in zonne-energie blijft hard nodig!
