Waarom deze brief ertoe doet
Met de Kamerbrief van 24 juni 2025 over de decentrale ontwikkeling van het energiesysteem geeft het kabinet aan dat burgerinitiatieven en energiecoöperaties een steeds grotere rol spelen: 702 initiatieven, 139.000 leden en honderden projecten dankzij SCE‑, SDE++‑ en Ontwikkelfonds‑regelingen.
Dat is belangrijk, want lokale betrokkenheid versnelt de energietransitie. “To empower acceleration towards a decentralized sustainable energy system that benefits all.” Is niet voor niets al jaren de missie van Zonhub. En dankzij de betrokkenheid van de 13.000 investeerders hebben wij de energietransatie al aardig vormgegeven.
Wat wij waarderen
- Heldere koers op decentralisatie. Het ministerie erkent dat de netbeheerders, marktpartijen en burgers samen het energiesysteem van morgen vormgeven en pakt haar rol voor afstemming om dit aan te jagen.
- Noodzaak voor draagvlak. het bouwen aan een energiesysteem van de toekomst in toenemende mate – naast een technische systeemopgave – ook een sociaal-maatschappelijk opgave is.
- Vormgeven betrokkenheid. Het kabinet wil betrokkenheid van burgers, instellingen én bedrijven organiseren bij de vormgeving van beleid en decentrale oplossingen en lokale initiatieven stimuleren.
Waar het wringt
Focus te smal op coöperaties. De brief behandelt “energiegemeenschappen” vooral als wettelijke coöperaties, terwijl vernieuwende platform‑organisaties en projectontwikkelaars buiten beeld blijven. Het doel (betrokkenheid en draagvlak van burgers) en middel (Energie coöperaties) worden hiermee door elkaar gehaald. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat bij opwekking van duurzame energie burgers voor minstens de helft moeten kunnen profiteren van het project, dat kan heel goed ook zonder eigendom.
Gelijke spelregels voor het creëren draagvlak Subsidies zijn nuttig voor pioniers en om verandering te wege te brengen, maar niet als structureel verdienmodel. Commerciële initiatieven die draagvlak vergoten zonder Rijksbijdrage moeten concurreren met coöperatieve initiatieven die wél een zachte lening of exploitatiesubsidie krijgen.
Geen concrete roadmap voor digitalisering. Zonder open data‑interfaces, realtime meetdiensten en uniforme protocollen komen P2P‑handel en flexibele tarieven niet van de grond.
Onze constructieve voorstellen
Stimuleer diverse vormen van sociaal maatschappelijk draagvlak. Er zijn ook andere succesvolle manieren waarmee betrokkenheid kan worden georganiseerd buiten de coöperatieve route.
Beloon resultaat in plaats van inspanning. Indien Franse duurzame projecten aantonen dat een bepaald percentage van het kapitaal wordt ingebracht door lokale burgers of bedrijven krijgen ze extra punten in de aanbestedingsronde voor subsidies.
Zorg naast afstemming ook voor voorrang. Geef belangrijke infrastructuur (opslag, netuitbreiding of opwek) voorrang bij behandeling van vergunning traject zodat doelen worden behaald.
Werk met marktpartijen een concrete roadmap voor digitalisering uit gericht op P2P-handel en flexibele tarieven.
Hoe Zonhub bijdraagt
Al 10 jaar de energietransitie aan het versnellen samen met 13.000 investeerders en 0 euro subsidie. Wij tonen dat decentrale opwek ook zonder rijksgeld rendabel en schaalbaar is.
Oproep aan politiek en partners
De energietransitie vraagt om een eerlijk speelveld, ruimte voor innovatie én een digitaal fundament. Laten we de betrokkenheid van burgers niet versmallen tot juridische eigendomsstructuren — maar juist verbreden tot deelname in al haar vormen.
De kamerbrief is hier te downloaden.
