In de subsidieronde 2022 van de SDE++ (Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie) komt een bijzonder datapunt naar voren. De categorie ‘Zon op dak’ kent de laagste subsidie-intensiteit voor het verlagen van de CO₂-uitstoot in Nederland. Oftewel zonnepanelen zijn de goedkoopste manier om aan onze eigen klimaatdoelstellingen te werken.
Even de open deur eerst intrappen: energiebesparing blijft natuurlijk de allerbeste optie om onze CO₂-uitstoot te verminderen.
SDE-ronde van €13 miljard
Sinds 2008 geeft de overheid elk jaar subsidie uit via de SDE-regeling. Deze subsidieregeling was eerst geënt op het zoveel mogelijk produceren van duurzame energie, het doel van de regeling is sinds enkele jaren veranderd en omgezet naar zo min mogelijk CO₂-uitstoot. Dit jaar is de subsidiepot 13 miljard euro groot, te vergeven in 1 ronde.
Er is in de SDE-ronde 2022 nu echter voor bijna 14 miljard euro aangevraagd. De grootste budgetclaim komt op naam van CCS (Carbon Capture & Storage, oftewel ondergrondse CO₂-opslag. Zie eerder blog) voor meer dan 7 miljard euro. Daarmee wordt 3,1 Megaton CO₂ per jaar afgevangen, dat is veel. De afvang van CO₂ is goed voor het klimaat, maar deze miljarden euro’s doen echter niks voor de energietransitie. Op de lange termijn schiet je met afvangen niks op. Dit is enigszins te vergelijken met de subsidies op biomassa die eerder zijn verstrekt en waar men achteraf toch niet blij mee is geweest.
Zon op dak goedkoopste techniek
Zon op dak komt in deze regeling uit op 65 euro per ton vermeden CO₂. (Alleen compostering komt lager uit op 62 euro per ton CO₂, maar dat heeft bijna geen omvang). De subsidie-intensiteit is bepaald aan de hand van de verwachte subsidie-uitgaven over de looptijd van de subsidie per gereduceerde ton CO₂.
Even wat context: de huidige prijs om een ton CO₂ uit te mogen stoten binnen de EU (binnen het zogenaamde EU ETS ligt eind november 2022 op ongeveer 76 euro.
Zon op dak is al de meest gewaardeerde duurzame energietechniek, als het dan ook nog de goedkoopste vorm is om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen, moeten we hier nog veel meer vaart achter zetten.
Terugloop in aantal zonne-energieprojecten met subsidieaanvraag
Als we kijken naar de zon-PV categorie, de formele naam voor zonne-energieprojecten, dan is er een flinke terugloop in verstrekte SDE-subsidies voor zon-PV (zier hier volledige overzicht bij PolderPV):
- Waren er in 2020 nog (6882 + 3602 =) 10.484 projecten met een positieve beschikking.
- In 2021 waren er 3.716 zonne-energieprojecten met een positieve beschikking
- En alleen al in aanvragen is het aantal nu slechts 2.041 projecten, voor een budget claim van 1.154 miljard euro.
Totaal kan er door deze zonne-energieprojecten 2,3 GW aan vermogen bijkomen, dit op de circa 14 GW die momenteel in Nederland opgesteld staat.
Mogelijk dat nog een deel van deze zon-PV projecten buiten de boot valt, omdat de subsidieaanvragen niet goed zijn of dat men te veel subsidie nodig heeft.
Het zijn niet alleen maar wolken die voor de zon verschijnen. De zonne-energieprojecten die nu worden aangevraagd zijn van betere kwaliteit dan in de eerdere jaren. Men heeft namelijk zowel een transport indicatie nodig (zie blog over netcongestie), als ook een bevestiging dat de dakconstructie sterk genoeg is voor zonnepanelen, om überhaupt de subsidie aan te kunnen vragen. De hoop van de minister is dan ook dat de realisatiegraad van de projecten met subsidie veel hoger ligt dan eerder.
Goed om te realiseren:
- Dit gaat alleen over zonne-energieprojecten met een grootverbruikaansluiting op het elektriciteitsnet (groter dan 3 * 80 ampère).
- Huidige stroomprijzen liggen veel hoger dan de maximale subsidie die er verkregen kan worden. Sommige projectontwikkelaars kiezen er voor om direct een zonne-energieproject te realiseren, zonder deze subsidie aan te vragen.
Snel alle daken vol zonnepanelen
Deze inzichten maken duidelijk dat we zo snel mogelijk werk moeten maken van zonnepanelen op alle daken. Het is relatief goedkoop, het is precies op de plek waar ook het stroomverbruik plaats vindt en het heeft bijna geen impact op de omgeving.
Alle duurzame technieken nodig
Dat zon op dak goedkoop CO₂-uitstoot bespaart is zeer belangrijk, maar voor het totale energiesysteem is een goed evenwicht tussen de verschillende duurzame energietechnieken minstens net zo belangrijk. Zo vullen wind en zon elkaar goed aan.
De huidige groei en volumes van wind & zon, geothermie zijn alleen niet genoeg voor de benodigde reducties in CO₂ op korte termijn. Het is nodig dat er veel grotere slagen worden gemaakt. Ook alle andere vormen van duurzame energieproductie en CO₂ -reductie zijn nodig voor ons energieverbruik en het terugbrengen van onze CO₂-uitstoot. CCS is dan, hoewel controversieel, wel goed om snel veel minder CO₂-uitstoot te behalen.
Zie hieronder het totaalplaatje van de laatste SDE++ subsidie aanvragen.
